De Omgevingsvisie is een product van onze samenleving. We hebben samen met onze inwoners, ondernemers, betrokkenen en experts gebouwd aan deze Omgevingsvisie. Dit hebben we gedaan in een aantal stappen.

Het proces van de Omgevingsvisie is in mei 2019 gestart met een brede campagne onder de naam ‘Westerveld Natuurlijk’. Het doel van de campagne was om zoveel mogelijk inwoners en bezoekers van de gemeente te consulteren en te betrekken aan de hand van twee vragen:

• Ik ben trots op mijn dorp/omgeving omdat ...
• Mijn dorp/omgeving zou nog beter zijn als ...

De twee vragen vormden vervolgens de basis voor de vele gesprekken die medewerkers van de gemeente en raadsleden op straat, in de verschillende dorpen en bij evenementen, hebben gevoerd met voorbijgangers.

Met de uitkomsten van het eerste deel van de campagne is na de zomer 2019 het verdiepende gesprek aangegaan. Tijdens vier dorpenavonden is samen met inwoners, aan de hand van een aantal trends, gezocht naar opgaven en concrete ideeën voor de leefomgeving en hoe de gemeente en inwoners samen hiermee aan de slag kunnen gaan. De opbrengst van deze avonden heeft mede de input gevormd voor de Samenlevingsagenda. De Samenlevingsagenda is opgesteld voor de korte termijn (circa vijf jaar) en bestaat uit een selectie van concrete ideeën en ambities die naar voren zijn gekomen tijdens de campagne ‘Westerveld Natuurlijk’.

Met de ketenpartners van de gemeente is op 23 september 2019 aan de hand van trends doorgesproken over de toekomst van de gemeente. Voor de scholieren van de middelbare school Stad & Esch in Diever is op 24 september 2019 een dag georganiseerd om van hen te horen wat zij belangrijk vinden voor de gemeente, voor nu en de toekomst.

Na afronding van de campagne WesterveldNatuurlijk is de Samenlevingsagenda opgesteld. De Samenlevingsagenda bevat een aantal op uitvoering gerichte onderwerpen, afkomstig uit de campagne.

In bijlage 1 vindt u een overzicht van de uitkomsten van de campagne.

De gemeente is zelf aan de slag gegaan met de analyse van het bestaande beleid, het inventariseren van allerlei informatie (zie volgende paragraaf). Ook heeft de raad een aantal avonden nagedacht over de inhoud van de Omgevingsvisie.

Hieruit hebben we een Ambitiedocument opgesteld, waarin we de hoofdlijnen van de Omgevingsvisie schetsen. Inwoners zijn in de gelegenheid gesteld op dit document te reageren, schriftelijk, per e-mail of via een digitale inloopbijeenkomst waar bezoekers in gesprek konden met ons.

Vervolgens zijn de hoofdlijnen uit het Ambitiedocument verder uitgewerkt in de Omgevingsvisie zoals u die nu voor u heeft.

We hebben bij het maken van de Omgevingsvisie gebruik gemaakt van veel informatie die al in eerdere fasen van het proces is verzameld. Het gaat om de volgende onderdelen:

• Resultaten campagne Westerveld Natuurlijk 
  Zie bijlage 1
• Leefomgevingsfoto 
  Zie bijlage 2
• Trends en ontwikkelingen 
  Zie bijlage 3

De ambities die in onze Omgevingsvisie zijn opgenomen, hebben een relatie met beleid van hogere overheden en ons eigen, bestaande, sectorale beleid. In deze paragraaf een overzicht hiervan.

Nederland staat de komende tijd voor een aantal grote opgaven. Omdat die opgaven zich niet beperken tot de grenzen van een gemeente of regio, hebben het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen afgesproken om – middels het Interbestuurlijk Programma (IBP) – samen tien grote maatschappelijke opgaven aan te pakken. Van die tien maatschappelijke opgaven hebben zes een link naar de fysieke leefomgeving:

1. Samen aan de slag voor het klimaat
2. Toekomstbestendig wonen
3. Regionale economie als versneller
4. Naar een vitaal platteland
5. Merkbaar beter in het sociaal domein (o.a. aanpak eenzaamheid)
6. Goed openbaar bestuur in een veranderende samenleving (o.a. aanpak ondermijningsgevoelige gebieden en het benutten van kansen door beter digitale bereikbaarheid)

Hieronder is een overzicht opgenomen van deze zes maatschappelijke opgaven en de wijze waarop Westerveld hier uitvoering aan geeft. Daarbij is tevens een link gelegd met de 5 integrale ambities uit de Omgevingsvisie.

Het ruimtelijke beleid van de provincie is vastgelegd in de Provinciale Omgevingsvisie en bijbehorende Omgevingsverordening. Hierbij gaat het om gemeente-overstijgende belangen. Net als de gemeente werkt de provincie vanuit waarden en kwaliteiten: voor beide zijn de unieke waarden leidend voor ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving. De Omgevingsvisie Drenthe heeft als missie: ‘het waarderen van de Drentse kernkwaliteiten en het ontwikkelen van een bruisend Drenthe passend bij deze kernkwaliteiten’.

In de periode van 2018 tot 2030 ziet de provincie twee grote integrale opgaven:

1. Adaptatie:
   • aan de gevolgen van klimaatverandering,
   • aan de transitie naar een duurzame energievoorziening en
   • voor het behoud van biodiversiteit.
2. De economische structuur:
   • het versterken van een uitnodigend en aantrekkelijk vestigingsklimaat.

Deze strategische opgaven komen ook terug in de Westerveldse Omgevingsvisie. De conclusie luidt dan ook dat de Omgevingsvisies van gemeente en provincie goed op elkaar aansluiten.

De provinciale Omgevingsverordening bevat vervolgens de regels ter uitwerking van de provinciale Omgevingsvisie. Deze regels hebben een verplichte doorwerking naar gemeentelijke bestemmingsplannen en omgevingsplannen. De gemeentelijke Omgevingsvisie heeft deze verplichting niet.

De Omgevingsvisie is het strategische document waarin we al onze ambities op hoofdlijnen met elkaar afwegen, vanuit één overkoepelende langetermijnvisie. Er mag geen strijdigheid ontstaan tussen de Omgevingsvisie en beleidsstukken die al bestaan of in ontwikkeling zijn. De ambities moeten naast elkaar realistisch zijn en bijdragen aan de langetermijnvisie. Op termijn integreren we de sectorale beleidsstukken in de Omgevingsvisie. Dat doen we door:

• door de strategische componenten uit het sectorale beleid te verwerken in de Omgevingsvisie, en:
• de uitvoeringsaspecten uit het sectorale beleid onder te brengen in Programma’s.

Dit zal niet van vandaag op morgen gerealiseerd zijn. Tot die tijd vormen Omgevingsvisie en sectoraal beleid samen het regie- en afwegingskader waarmee de gemeente zorg draagt voor een goede ruimtelijke ordening, gericht op het versterken van de ruimtelijke kwaliteit, de leefbaarheid en de vitaliteit van de gemeente. Bij tegenstrijdigheden gaan de ambities uit deze Omgevingsvisie voor.

Hieronder is een overzicht weergegeven van de relevante sectorale beleidsdocumenten die vooralsnog naast de Omgevingsvisie blijven bestaan en gefaseerd zullen worden geïntegreerd in de Omgevingsvisie. In bijlage 4 is een beleidsanalyse opgenomen die we aan het begin van ons proces tot de Omgevingsvisie hebben opgesteld. Deze analyse hebben we gebruikt bij het afwegen en formuleren van onze ambities.

Van ons bestaande beleid hebben we een analyse en samenvatting gemaakt. Die beleidsanalyse vindt u in bijlage 4.

In opdracht van de Stuurgroep Regionaal Landschap Drents-Friese Grensstreek wordt gewerkt aan een Landschapsbiografie. In de landschapsbiografie wordt het verhaal van het landschap op een samenhangende manier verteld. Kennis uit verschillende vakgebieden – zoals aardkunde, ecologie en historische geografie – wordt daarin bij elkaar gebracht, waarmee het verleden en heden van het landschap in beeld wordt gebracht. De Landschapsbiografie is bedoeld als bouwsteen voor de landschapsvisie voor het gebied.

De Landschapsbiografie geeft een beschrijving van het ontstaan, de ontwikkeling en de huidige staat van het landschap. Het document vormt de opmaat voor een op te stellen Landschapsvisie voor de Drents-Friese grensstreek en bevat geen beleidskeuzes.

Het concept van de Landschapsbiografie is op 25 juni 2021 vastgesteld door de Stuurgroep Regionaal Landschap en is daarmee vrijgegeven voor openbaring. Op het moment van schrijven moet de Landschapsbiografie nog worden beoordeeld door de gemeenteraad. Vanuit de stuurgroep wordt beoogd om in het najaar van 2021 in gesprek te gaan met de inwoners van Westerveld. Op dit moment is het te vroeg om in te schatten of het waardevol is om de Landschapsbiografie – op termijn - als achtergronddocument te benoemen in de Omgevingsvisie. Daarmee zou het kunnen dienen als handvat en inspiratiedocument bij ruimtelijke initiatieven.

Ansichtkaart campagne, deel 1

Uitsnede factsheet resultaten campagne, deel 1

Visueel verslag opbrengst Scholierendag Stad en Esch